ఇంకా కొన్ని పాత్రలు గురించి మిగిలింది కదా ఈ రోజు వాటి గురించి ఒక చూపు చూద్దాం.
ప్రతి ఇంట్లో 99 శాతం ఈ పాత్ర ల దే సింహభాగం.అంటే మెజారిటీ అని అర్థం.(అపుడపుడు మనం మరచి పోతున మంచి తెలుగు పదాలు కూడా గుర్తు చేసుకుందాం.) అవే స్టిల్ మరియు అల్యూమినియం పాత్రలు. మన వంటింటి హీరో,హీరోయిన్(కథ నాయకుడు,నాయకి).వీరి ఇద్దరిలో మనకి తెలియ కుండా మన వంటింట్లో ఒక పెద్ద విలన్ కూడా వున్నడు. సినిమా అంత ఐ పోయిన తర్వాత విలన్ ఎవరో కామెంట్ చేయండి.
ఈ రోజు స్టీల్ (Steel), అల్యూమినియం పాత్రల గురించి నాకు తెలిసిన కొన్ని ముఖ్యమైన విషయాలు , వాటి చరిత్ర, తయారీ, ఉపయోగం, అలాగే లాభ–నష్టాలు..చెప్పే ప్రయత్నం చేస్తాను ... ఇవి చాలా ముఖ్యమైన విషయాలు.మనం తినే ఆహారం ఎంత ముఖ్యమో వండే పాత్ర కూడా అంతే ముఖ్యం. ఈ ఆర్టికల్ చదివిన తరువాత మీరే నిర్ణయం తీసుకోండి. ఏ పాత్రలు ఇంటిలో వాడాలి అని. ఈ రెండిటిలో ఎవరికి హీరో పాత్ర(లు) ఎవరికి హీరోయిన్ పాత్ర(లు) ఇవ్వాలో అర్థం కావటం లేదు..
*స్టీల్ పాత్రల చరిత్ర*
స్టీల్ అనేది ఇనుము (Iron) మరియు కార్బన్ (Carbon) మిశ్రమం. దీని ఉత్పత్తి సుమారు 19వ శతాబ్దం మధ్యకాలంలో Bessemer process అనే విధానంతో విస్తరించింది.
భారతదేశంలో: 20వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో స్టీల్ తయారీ కర్మాగారాలు (టాటా స్టీల్ – 1907) ఏర్పడడంతో స్టీల్ పాత్రలు విస్తృతంగా లభించాయి.
వంట గదిలో ప్రవేశం: మొదట్లో మట్టి, కంచు, రాగి, ఇత్తడి పాత్రలే ప్రధానంగా వాడేవారు. కానీ స్టెయిన్లెస్ స్టీల్ (Stainless Steel) 1920ల నుండి తుప్పు పట్టదు, మెరుపు తగ్గదు, తేలికగా శుభ్రం అవుతుంది కాబట్టి ఇళ్ల లో కి వేగంగా వచ్చేసింది.
*స్టెయిన్లెస్ స్టీల్ తయారీ*
ప్రధాన మిశ్రమం: ఇనుము (Fe) + 10–12% క్రోమియం (Cr) + కొద్దిగా నికెల్ (Ni).
క్రోమియం కారణంగా స్టీల్ రస్ట్ పట్టకుండా ఉంటుంది.
నికెల్ వలన మెరుపు, సాఫ్టుగా ఉండే ఉపరితలం వస్తుంది.
*స్టిల్ పాత్రల స్వభావం*
1. తుప్పు పట్టదు – తేమ, నీరు తగిలినా పాడవదు.
2. రసాయనాలు లేవు – వంటలో ఉన్న ఆమ్లం/ఉప్పు తాకినా రియాక్షన్ తక్కువ.
3. బలంగా, దీర్ఘకాలం ఉపయోగం – పడిపోయినా పగలదు.
4. శుభ్రపరచడం సులభం – సబ్బుతో లేదా డిటర్జెంట్తో సులభంగా శుభ్రం అవుతుంది.
5. ఆహారం రుచి మార్చదు – రాగి, అల్యూమినియం లాగా రుచి లేదా రంగు మార్చే అవకాశాలు తక్కువ.
6. వివిధ రకాల వంటకాలకు అనువైనది.
7. మెరుగైన స్టీల్ ఖరీదు ఎక్కువ . 304 గ్రేడ్ స్టెయిన్లెస్ స్టీల్ ధర ఎక్కువ ఉంటుంది.
8. చాలా పాత లేదా నాసిరకం స్టీల్లో క్రోమియం, నికెల్ తక్కువ మోతాదులో ఆహారంలోకి వెళ్లే అవకాశం ఉంది, ముఖ్యంగా ఆమ్లపదార్థాలు (ఉదా: టమోటా పులుసు) వండితే. పాతవి ఉంటే వాడక పోవడం మంచిది.
*5. జాగ్రత్తలు*
ఎల్లప్పుడూ ఫుడ్ గ్రేడ్ (304 లేదా 316 గ్రేడ్) స్టీల్ వాడాలి.
కొత్త పాత్రలు మొదట వేడి నీటిలో ఉప్పు/నిమ్మకాయతో మరిగించి వాడితే లోపల ఉన్న ఫ్యాక్టరీ ఆయిల్ పోతుంది.
స్టీల్ రకాల (Grades) గురించి చెబితే, వాటి తేడాలు లోహ మిశ్రమం, ఉపయోగం, ధర, వాటి మనిక పై ఆధారపడి ఉంటాయి. ఒక సారి వాటి గురించి కూడా చూద్దాం.
*స్టీల్ పాత్రలు రకాలు*
(వంట పాత్రలలో ఎక్కువగా వాడేవి)
రకం / గ్రేడ్ మిశ్రమం లక్షణాలు, వంటకు అనుకూలమా? కదా అనే విషయలు ఒక సారి చూద్దాం..
*304 గ్రేడ్* (18/8) 18% క్రోమియం + 8% నికెల్ రస్ట్ పట్టదు, ఆమ్ల పదార్థాలకు సేఫ్, దీర్ఘకాలం బలంగా ఉంటుంది . అత్యంత మంచిది ఫుడ్ గ్రేడ్.అత్యంత అంటే అని పాత్రల కంటే కాదు.ఈ స్టీల్ గ్రేడ్స్ లో ఈ గ్రేడ్ .మనకు ఎపుడు కంచు మాత్రమే అత్యంత మంచిది.
*316 గ్రేడ్* (18/10) 18% క్రోమియం + 10% నికెల్ + మోలిబ్డినం. సముద్ర ఉప్పు, ఆమ్ల పదార్థాల వంటలకు అనుకూలం . ప్రీమియం క్వాలిటీ – పుల్లని వంటకాలకు అనుకూలం.
*430 గ్రేడ్* 16–18% క్రోమియం, నికెల్ లేని తక్కువ ఖరీదు, రస్ట్ నిరోధకత తక్కువ, ఆకర్షణీయ మెరుపు వంటలో కంటే బౌల్స్, ట్రేలకు బాగుంటుంది.
*202 గ్రేడ్* 17–19% క్రోమియం + మాంగనీస్ చౌక, కానీ ఉప్పు/ఆమ్ల వంటల్లో ప్రమాదం ❌ దీర్ఘకాలం వంటకు సేఫ్ కాదు.
*గుర్తించే విధానం*
ఫుడ్ గ్రేడ్ స్టీల్ సాధారణంగా "SS 304" లేదా "18/8" అని ముద్రించబడి ఉంటుంది.
నికెల్ కంటెంట్ ఉన్నవి (304, 316) మెరుగైన బలం మరియు తుప్పు నిరోధకత కలిగి ఉంటాయి.
202 లేదా 430 గ్రేడ్ పాత్రలు చౌకగా ఉంటాయి కానీ ఎక్కువ కాలం ఆహారంతో రియాక్షన్ జరగవచ్చు. కనుక వీటి విషయం లో కొంచం జాగ్రత్తగా ఉండాలి.
మాగ్నెట్ 304, 316 గ్రేడ్ స్టీల్కి బాగా అతకదు.
202, 430 గ్రేడ్ స్టీల్కి మాగ్నెట్ ఎక్కువగా అతుకుతుంది.
ఇప్పుడు ...
*అల్యూమినియం పాత్రలు (చరిత్ర)*
అల్యూమినియం లోహం 19వ శతాబ్దం మధ్యలో శాస్త్రవేత్తలు Electrolysis పద్ధతిలో తయారు చేశారు.
మొదట్లో అల్యూమినియం చాలా అరుదుగా దొరికేది కాబట్టి బంగారంకంటే ఖరీదుగా ఉండేది.
1886లో Hall-Héroult Process కనుగొనడంతో అల్యూమినియం ఉత్పత్తి చవకగా మారింది.
భారతదేశానికి ఇది బ్రిటిష్ కాలం లో, 20వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో వచ్చింది.
అప్పటివరకు రాగి, ఇత్తడి, ఇనుప పాత్రలు వాడుతున్న ప్రజలు, చవకగా ఉండే అల్యూమినియం పాత్రలకు మారారు.
*అల్యూమినియం పాత్రలు వాడకం వల్ల నష్టాలు.*
టమాటా పచ్చడి, నిమ్మరసం కలిగిన కూర వండితే అల్యూమినియం కరిగి ఆహారంలోకి వెళ్లే అవకాశం ఉంది.
ఒక పరిశోధనలో టమాటా కూర ను అల్యూమినియం పాత్రలో 6 గంటలు ఉంచితే, ఆహారంలో 2 నుండి 6 mg/L అల్యూమినియం పెరిగిందని తేలింది. ఇది తరచుగా జరుగుతూ ఉంటే, సంవత్సరాల తర్వాత శరీరంలో దీని నిల్వ పెరిగే అవకాశం ఉంది. ముఖ్యం గా పులుపు, వెన్నిగర్ తో చేసే వంటలు అల్యూమినియం పాత్రలో చేయడం నిలవ చేయడం చాలా ప్రమాదం.
*ఏ పరిస్థితుల్లో ప్రమాదం ఎక్కువ?*
1. పాత, గీతలు పడిన అల్యూమినియం పాత్రలు వాడితే.
2. పులుపు కూరలు లేదా పచ్చడ్లు ఎక్కువసేపు అందులో ఉంచితే.
3. వంట చేసిన ఆహారం రాత్రంతా లేదా ఎక్కువసేపు అందులోనే ఉంచితే.
*మనుషులపై ప్రభావం (అధ్యయనాల ప్రకారం)*
మన శరీరం కొంత అల్యూమినియం ను మూత్రం ద్వారా బయటకు పంపేస్తుంది.
సాధారణ వంటలో వచ్చే చాలా తక్కువ మోతాదు ఎక్కువ మందికి వెంట నే హాని చేయదు.కానీ దీర్ఘ కాలంలో మాత్రం చాలా ప్రభావాలు ఎదుర్కోక తప్పదు.
*దీర్ఘకాలిక వాడకం వలన కలిగే సమస్యలు*
నాడీ సంబంధిత సమస్యలు: కొన్ని పరిశోధనల లో అల్యూమినియం అధికంగా శరీరంలో పేరుకుపోవడం వల్ల జ్ఞాపకశక్తి తగ్గే వ్యాధులతో సంబంధం ఉండొచ్చని సూచిస్తున్నాయి.
ఎముకల బలహీనత: అల్యూమినియం అధిక మోతాదు వలన కాల్షియం నీ శరీరం తీసుకోవడం (Calcium absorption) తగ్గించవచ్చు.
మూత్రపిండ సమస్యలు: Kidney పనిచేయడంలో సమస్యలున్న వారికి అల్యూమినియం బయటకు వెళ్లకుండా పేరుకుపోయే ప్రమాదం కూడా ఉంది.
అల్యూమినియం లోహం సాధారణంగా పైపరితలంపై Al₂O₃ (అల్యూమినియం ఆక్సైడ్) పొర ఏర్పరచుకుంటుంది. ఇది రక్షణ పొరలా పనిచేస్తుంది.
కానీ ఆమ్లపదార్థాలు (ఉదా: టమోటా, నిమ్మరసం, పులుసు, చింతపండు) లేదా ఎక్కువ ఉప్పు ఉన్న వంటకాలు వండినప్పుడు ఈ పొర కరుగుతుంది.
అప్పుడు అల్యూమినియం అయాన్లు (Al³⁺) ఆహారంలోకి చేరుతాయి.
*చేరిన తరువాత ఏమి అవుతుంది?*
గోవింద గో...విందా ..
ఇంకా మీకు అర్థం అయింది అనుకుంటున్నాను. ఇపుడు చేపండి ఎవరు మన వంటింటి విలన్ .
ఇంకా ఎన్నో విషయాలు
ఉనవి.పైన చెప్పినవి నాకు తెలిసిన కొన్ని మాత్రమే.కనుక మీ వీలును బట్టి ఇంట్లో ఒకో అల్యూమినియం గిన్నె ను బయటకు సాగానంపె పని మొదలు పెటండి. పాలను , నెయ్యి నీ ఎపుడు ఈ పాత్రలో వేడి చేయకూడదు.నిలువ చేయకూడదు.పాల ట్రాన్స్ పోర్ట్ విషయం లో ఈ క్యాన్స్ చాలా మంది వాడతారు. Transport కొంచం ఈజీగా ఉంటుంది అని ఇంకా కొని కారణాల వలన..మనం దీని ఐతే ఇప్పట్లో మార్చ లేము.ఈ విషయం లో అంత ప్రమాదం లేదు అని అనుకుంటున్నాను.ఎందుకంటే ఎక్కువ సేపు క్యాన్ లో ఉంచాం,వేడి లేదు,కనుక. కానీ పెళ్లి లు పంక్షన్ లో మొత్తం అని వీటితోనే వంటలు..ఇంకా ఎక్కువ చెప్పలేను..దీని గురించి.. రాజీవ్ దీక్షిత్ గారు కూడా చాలా సందర్భాల లో వీటి గురించి చెప్పారు.ఇంకో ఆసలు పర్సన్ గురించి చెప్పడం గురించి మరచి పోయాను.ప్రెషర్ కుక్కర్ సమయం వచ్చినపుడు చెబుతాను. దీని గురించి మాత్రం తప్పకుండా తెలుసుకోవాలి. ప్రకృతి వ్యవసాయ ప్రచారకులు మన విజయరాం గారు కూడా చాలా సందర్భాలలో వీటి గురించి చేపి,మీటింగ్స్ ,పెళ్లి లలో ఇత్తడి పత్రాలలో చేయించడం మొదలు పెట్టారు.ఒక మార్పుకు నాంది పలికారు.మార్పు కు శ్రీకారం చుట్టిన గురువు గారికి పాదభివందనలు..మీతో సాగిన 4 సంవత్సరాల ప్రయాణం చిరస్మరణీయం. కొన్ని గొప్ప వారి పరిచయాలు మన జీవితంలో ఎన్నో మార్పులకు,మంచికి కారణం అవుతావి.ఒక చిన్న ఉదాహరణ మీకు చెబుతాను.లాస్ట్ మంత్ లో ఒక ఆయర్వేదం మీటింగ్ కి మూడు రోజులు నేను నా మిత్రుడు క్రాంతి అన్న వెళ్ళటామ్ జరిగింది. మాకు అక్కడ ఉండటానికి వసతి కూడా ఇచ్చారు.కానీ క్రాంతి అన్నకి కి పక్కనే ఉండే ఒకరు బాగా పరిచయం ఉండటం తో వారి ఇంట్లోనే ఆ రెండు రాత్రులు పడుకునము. వారి పేరు తుమ్మేటి రాగోత్తమ రెడ్డి గారు.చాలా మంది ఇంటి పంట చేసే వారికి బాగా పరిచయం ఉంటుంది.నాకు బాగా పరిచయం లేదు కానీ వారు నన్ను గుర్తుపడతారు.ఆయన ఇంటి పంట గురించి చాలా పుస్తకాలు,వీడియోలు చేశారు. ఇవే కాకుండా చాలా పుస్తకాలు కూడా రాశారు.ఆయన చాలా పెద్ద రచయిత అని అక్కడికి వెళ్ళినపుడు తెలిసింది.ఎన్నో తెలియని విషయాలు వారు చేపడ్డం, సరదాగా రెండు రోజులు గడిసి పోయింది.నేను అపుడు ఒకటి గమనించాను ఆయన ఉదయం 3.30 లేచి 6 వరకు ఫోన్ లో ఏదో టైప్ చేయడం.రెండు రోజులు గమనించాను.వారు ప్రతి రోజు facebook లో గుడ్ మార్నింగ్ అని ఏదో ఒక అంశం పై ఆర్టికల్స్ రాస్తారు అని.ఇంటికి వచ్చిన తర్వాత గుర్తుకు వచ్చి ఫేస్ బుకో లో చూసాను.చాలా ఉన్నాయి.కొన్ని చదివాను.నాకు అనిపించింది మనం కూడా రాస్తే ఎలా ఉంటుంది అని. దేని గురించి రాయాలి అని ఒక ఆలోచన.మన పని గురించి రాస్తే బావుంటుంది అనుకూన.రాయాలి అంటే అనుభవం ఉండాలి కదా ఎలా మొదలు పెట్టాలి ఏమి రాయాలో..ఓ రెండు రోజులు గడిసి పోయినవి.తెలిసిన విషయం చెప్పటానికి అనుభవం తో పని ఏముంది అనిపించింది. అలా మొదలు అయింది ఈ మెసేజ్ ల పర్వం.. కొంత మంది కలయిక పరిచయాలు మనకు తెలియకుండానే చాలా ప్రభావాలు చూపిస్తాయి. అలా నా జీవితం లో చాలా ఉన్నవి.సందర్భం వచ్చినపుడు చెబుతాను.