అష్టస్థాన పరీక్ష గురించి సంపూర్ణ వివరణ - 5 .

అష్టస్థాన పరీక్ష గురించి సంపూర్ణ వివరణ - 5 . 

 * జిహ్వ పరీక్ష - 

       వాతరోగము నందు నాలుక పగిలి ముళ్ళ వలే గరగరలాడుచుండును . తడారిపోయి నల్లగా గాని బూడిద వర్ణములో గాని ఉండును . పైత్యవ్యాధుల యందు నాలుక ఎర్రబారి పూసి మంట కలిగి ద్రవం కారుచూ మృదువుగా ఉండును . శ్లేష్మరోగము నందు నాలుక తెల్లగా కరుడుగట్టి పాచి కలిగి ఉండును . మొద్దుగా ఉండును . జ్వరము నందు పాకము కలిగి చేదువాసన కొట్టుచుండును . దోషభేదమును బట్టి జ్వరము నందు నాలుక పాకము చెంది చేదుపట్టి వాసన తీపి జిగటగా అయ్యి సాగుట ఎండిపోవడం వంటి లక్షణాలు కలుగును . 

          సన్నిపాతము నందు ద్రవము లేక నాలుక ముళ్ళు కలిగినట్లుగా మాడి ఉండును . ద్వందరోగమున రెండు రెండు లక్షణాలు కలిగి ఉండును . రక్తపోటు అధికమై రోగికి మంటగా ఉండిన నాలుక ఎర్రగాను తాకిన వేడిగాను ఉండును . మంటతో కూడి జ్వరము నందు నాలుక తడి ఎండిపోయి ఉండును . 

              తీక్షణ జ్వరము నందు భయంకరమగు ఒళ్ళు మంటలు గూడిన వ్యాదుల యందును , అజీర్ణరోగము నందు , వాతవ్యాధుల ప్రారంభదశలో నాలుక తెల్లగా ఉండుటయే కాక దాని మీద ఒక కొత్తపొర కప్పినట్లుగా కనిపించును . త్రిదోష ప్రకోపము వలన జనియించిన జ్వరము నందు నాలుక దళసరి ( మందం ) ఎక్కి ద్రవ హీనమైన పొరచే కప్పబడినట్లు ఉండును . మరియు నల్లనై నిప్పు ఆరిపోయిన బొగ్గు వలే కనిపించును . కాలేయము యొక్క పని సక్రమముగా నిర్వర్తిన్చబడనప్పుడు , పిత్తముకు , మలముకు అవరోధము ఏర్పడినప్పుడు నాలుక పాలిపోయి పొరతో కప్పబడినట్లు ఉండును . కాలేయము మరియు ప్లీహము ( spleen ) దోషము చెందినప్పుడు  అపాయస్థితిలో క్షయ యందు వలే నాలుక పైన పుండ్లు కనిపించును . తీక్షణమగు జ్వరము , అతిసారము , మూర్చ , కాస , శ్వాసల యందు నాలుక తాకిన చల్లగా ఉండును . దౌర్బల్యముగా ఉండును . మంటతో కూడిన వ్యాధుల యందు నాలుక పెద్దది అగును . 

                ఆరోగ్యవంతుని నాలుక ద్రవము కలిగి ఉండును. తాగుడు అలవాటు ఉన్నవారి నాలుక పగిలి ఉండును . వాత వ్యాధుల యందు లాలాజలము ఉప్పగా ఉండును . పైత్యవ్యాధుల యందు చేదుగా , శ్లేష్మ వ్యాధుల యందు తియ్యగాను , రెండురకాల దోషముల కలిగి ఉన్న రెండురకాల లక్షణములు కలిగి ఉండును . 

 *  మూత్రపరీక్ష - 

       పాశ్చత్య వైద్యులు మొదటి ధార వదిలి తరువాతది సీసాలో పట్టి దానియందు కొన్ని రకాల రసాయనాలు కలిపి స్పిరిట్ లాంతరు పైన వేడిచేస్తారు . మూత్రము నందు చక్కెర తెల్ల శ్వేత ధాతువు , వీర్యము , తీపి , మున్నగు వాటిని ఉండకట్టుట , కలిసిపోవుట , రంగు మారు ట , పైకి తేలుట , అడుగున మునిగిపోవుట , ఇసుక వలే పొడిపొడిగా అవ్వుట , వాసన వేయుట మొదలగు బేధములచే వ్యాధిని గుర్తిస్తారు . కొందరు రోగుల మూత్రము నందు వీర్యము ముద్దగట్టి సన్నసన్నని ఇసుక కణములవలె  కనబడును . కొందరి మూత్రము ( మధుమేహరోగులు ) విడిచినచోట బెల్లమునకు వలే చీమలు , ఈగలు , దోమలు ముసురును . మానవుని జీవితము మూత్రము పైన ఆధారపడి ఉండును . మూత్రమును బట్టియే ఆహారము ఎలా జీర్ణమగుచున్నది , సప్తధాతువులు ఎట్టి స్థితిలో ఉన్నవి , రక్తము , బలము ఎలా ఉన్నది చివరకు సంతానము కూడా మూత్రమును బట్టి తెలుసుకొనవచ్చు .